Sigorta Tahkim'de süreç yönetimi.

1. Trafik kazaları sonrası ortaya çıkan maddi ve manevi zararların karşılanması süreci, çoğunlukla zorunlu mali sorumluluk sigortaları (ZMS) ve kasko sigortaları kapsamında değerlendirilir. Ancak, sigorta şirketleri ile sigortalılar ya da zarar görenler arasında sıklıkla tazminat miktarı, kusur oranı veya teminat kapsamında uyuşmazlıklar yaşanmakta; bu uyuşmazlıklar adli yargıya taşınmadan önce sigorta tahkim komisyonları önüne gelmektedir.

2.Hukuki Dayanak

Sigorta tahkim sistemi, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesi uyarınca kurulmuştur. Bu kapsamda:

• Sigorta Tahkim Komisyonu, Türkiye Sigorta Birliği nezdinde faaliyet gösterir.

• Komisyona başvuru, zorunlu ön inceleme sürecine tabidir.

• Başvuruya konu uyuşmazlıkta daha önce dava açılmamış olması gerekir.

Başvuru Şartları:

• Sigorta şirketi, Türkiye Sigorta Birliği üyesi olmalıdır.

• Talep yazılı olarak ve belgelerle birlikte sunulmalıdır.

• Önce sigorta şirketine başvuru yapılmalı, 15 gün içinde yanıt verilmemesi veya talebin reddi halinde tahkime gidilebilir.

3. Süreç Yönetimi

3.1. Başvuru Aşaması

Sigorta tahkime başvuru, elektronik ortamda yapılabilir. Başvuru sahibi, talep dilekçesini, sigorta poliçesini, kaza tespit tutanağını, eksper raporunu, tedavi faturalarını vb. delilleri eklemelidir.

3.2. Ön İnceleme ve Hakem Ataması

Komisyon, başvuruyu şekli açıdan inceler. Uygunluk halinde, uyuşmazlığın büyüklüğüne göre bir hakem ya da hakem heyeti atanır.

3.3. Yargılama Süreci

• Dosya üzerinden yürütülür, duruşma istisnai hallerde yapılır.

• Bilirkişi atanması mümkündür.

• Karar süresi, tek hakemli dosyalarda 4 ay, heyetli dosyalarda 5 aydır.

3.4. Karar ve İcrası

Hakem kararı, mahkeme kararı hükmündedir ve ilam niteliğindedir (5684 S.K. m.30/17). Taraflardan biri karar aleyhine 10 gün içinde Komisyona itiraz edebilir.

4. Bilirkişilik ve Delil Yönetimi

Sigorta tahkiminde bilirkişi raporları önemli delil niteliği taşır. Özellikle:

• Araç değer kaybı

• Kusur oranı tespiti

• Sağlık harcamalarının uygunluğu
  gibi konularda teknik bilirkişiler görevlendirilir.

5. Yargıtay ve Uyuşmazlık Yöntemleri

Sigorta tahkim kararlarına karşı doğrudan Yargıtay yolu kapalıdır, ancak itiraz sonrası verilen kararlar için iptal davası açılması mümkündür.

📌 Yargıtay 17. HD, 2021/1423 E., 2021/3023 K. sayılı kararında:
“Sigorta tahkim komisyonu kararları, bağlayıcı nitelikte olup, ancak belirli usul hataları ve yasal sınırlara aykırılıklar durumunda iptal edilebilir.”

6. Uygulamadaki Sorunlar ve Öneriler

• Süre Aşımı: Hakemler sıklıkla karar süresini aşmaktadır.

• Standart Dışı Kararlar: Aynı nitelikteki dosyalarda farklı sonuçlar doğabilmektedir.

• Bilirkişi Bağımsızlığı: Bilirkişi raporlarının bazı durumlarda sigorta şirketi lehine önyargılı olduğu yönünde eleştiriler mevcuttur.

• İcra Aşamaları: Her ne kadar ilam niteliği taşısa da, uygulamada sigorta şirketlerinin ödemeyi geciktirme eğilimi görülmektedir.

Öneriler:

• Hakemlerin bağımsızlık ve uzmanlık esaslarına göre seçimi güçlendirilmelidir.

• Bilirkişi listeleri şeffaflaştırılmalıdır.

• Sürelerin etkin takibi için dijital süreç izleme altyapısı kurulmalıdır.

7. Sonuç

Sigorta tahkim sistemi, trafik kazası sonrası mağdurun tazminat talebine hızlı ve uzmanlaşmış bir çözüm sunar. Ancak sistemin güvenilirliği ve öngörülebilirliği, süreç yönetiminin etkinliğine bağlıdır. Uygulamadaki sorunların giderilmesi ve denetim mekanizmalarının güçlendirilmesiyle birlikte tahkim, adli yargıya kıyasla daha cazip bir çözüm yolu olmaya devam edecektir.