28 Temmuz 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 7251 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a (“Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun“), “Dava şartı olarak arabuluculuk” başlığı ile “73/A” maddesi eklendi. Buna göre; parasal sınır 10.390 TL ve üzerindeki tüketici uyuşmazlıklarında dava açmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olarak kabul edildi. Yani tüketiciler belirtilen kıstas dahilinde dava açmadan önce arabuluculuk kurumuna başvuru yapmaları zorunlu tutuldu.
Değişiklik İle Gelen Düzenleme
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu’na eklenen 73/A maddesi uyarınca tüketici mahkemelerinde görülen ve parasal sınır olarak 10.390 TL ve üzerindeki uyuşmazlıklar veya konusu para ile belirlenemeyen uyuşmazlıklar zorunlu arabuluculuk dava şartına tabi kılınmış ve dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması zorunlu bir dava şartı haline getirilmiştir. Ancak aşağıdaki sayılan haller kapsam dışında tutulmuştur. Buna göre
- Tüketici hakem heyetinin görevi kapsamında kalan uyuşmazlıklar (10.390 TL altında kalan uyuşmazlıklar),
- Tüketici hakem heyeti kararlarına yapılan itirazlar,
- İhtiyati tedbir kararlarının alınması,
- Üretimin veya satışın durdurulması ve malın toplatılmasına ilişkin davalar,
- Tüketici işlemi mahiyetinde olan ve taşınmazın aynından kaynaklanan uyuşmazlıklar
Bilindiği üzere 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’na göre dava şartı olan arabuluculukta taraflardan birinin geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda toplantıya katılmayan taraf, yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulur ve bu taraf lehine vekalet ücretine de hükmedilmiyordu. Ancak Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 73/A. Maddesi bu kurala bir istisna oluşturmuştur. Yen eklenen madde ile tüketicinin geçerli mazereti olmaksızın ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda tüketici yargılama giderinden de sorumlu tutulmayacak ve tüketici lehine vekalet ücretine ayrıca hükmedilebilecektir. Devam eden davalar zorunlu arabuluculuk kapsamının dışında tutulmuştur. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a eklenen Geçici 2. madde uyarınca dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin düzenleme, bu hükümlerin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay’da görülmekte olan davalar hakkında uygulanmayacaktır.
